ETAPY PRAWIDŁOWEGO ROZWOJU

Umiejętności dziecka

4-5 MIESIĄC ŻYCIA

Dziecko:

1. Podczas noszenia na rękach utrzymuje sztywno głowę.

2. Wyciąga rączki po przedmiot, przekłada zabawkę z rączki do rączki (chwyt dowolny).

3. Potrafi skupić wzrok na twarzy drugiej osoby i reagować uśmiechem na uśmiech.

4. Śledzi ruchy przedmiotów i osób (obraca głowę za przedmiotem lub osobą).

5. Podczas leżenia na brzuchu skupia wzrok na twarzach lub przedmiotach.

6. Śledzi wzrokiem osoby poruszające się.

7. Reaguje mimiką na mimikę drugiej osoby.

8. Jest zainteresowane przedmiotami na stole.

9. Ogląda zabawki, gdy trzyma je w dłoniach.

10. Patrzy na nowy przedmiot, trzymając inny w ręce.

11. Nieruchomieje na głośny dźwięk.

12. Reaguje na dźwięki płynące z otoczenia.

13. Poszukuje źródła dźwięku (odwraca głowę).

14. Wsłuchuje się w wypowiedzi dorosłych.

15. Wokalizuje samogłoski i prymarne (podstawowe) spółgłoski.

16. Sygnalizuje niepokój, gdy dłuższy czas nikt się nim nie zajmuje.

17. Nie przejawia już odruchów: marszu automatycznego, chwytnego, toniczno-szyjnego i Moro.

6-7 MIESIĄ ŻYCIA

1. Obraca się z pleców na brzuch i z brzucha na plecy.

2. Samodzielnie siedzi.

3. Stoi z podparciem.

4. Ogląda przedmioty podczas manipulowania nimi.

5. Spogląda za przedmiotem, który spada ze stołu.

6. Sięga po przedmiot z wyczuciem odległości.

7. Bawi się samodzielnie przedmiotem trzymanym w dłoni (chwyta i manipuluje jedną ręką).

8. Prowadzi „dialog” z dorosłym, powtarzając sylaby otwarte.

9. Gaworzy samonaśladowczo.

10. Boi się nieznanych osób, negatywnie reaguje na nieobecność matki/opiekuna.

11. Nie przejawia już odruchu Babińskiego.

8-9 MIESIĄC ŻYCIA

1. Samodzielnie siada z pozycji leżącej.

2. Samodzielnie stoi.

3. Stawia kroki podczas stania z podparciem.

4. Używa uchwytu pęsetowego.

5. Poszukuje przedmiotu, który zniknął z pola widzenia.

6. Śledzi ruch zabawek wyrzucanych z łóżeczka.

7. Przyciąga przedmiot, który może dosięgnąć, zmieniając położenie ciała.

8. Przestaje płakać na skutek zainteresowania zabawką, czynnością lub dźwiękiem.

9. Wykorzystuje w komunikacji gest wskazywania palcem.

10. Utrzymuje z dorosłym wspólne pole uwagi.

11. Prowadzi „dialog” z wykorzystaniem zabawki, ciasteczka itp. (branie i dawanie).

12. Rozumie emocjonalne wypowiedzi domowników.

13. Naśladuje, powtarza oraz samodzielnie wokalizuje sylaby.

14. Przyciąga uwagę matki/opiekuna (płaczem, gaworzeniem) – zachowuje się intencjonalnie.

10-11 MIESIĄC ŻYCIA

1. Podnosi się z klęku lub raczkowania.

2. Chodzi, prowadzone za dwie rączki.

3. Odwraca kartki w książce, ogląda obrazki.

4. Porusza się w rytm muzyki.

5. Odnajduje ukryte przedmioty.

6. Wskazuje osoby, przedmioty i obrazki (palcem lub wzrokiem).

7. Naśladuje ruchy dorosłego (karmienie, czesanie itp.).

8. Palcem wskazującym pokazuje szczegóły zabawek.

9. Potrafi wyjąć przedmiot z pudełka i zamknąć je.

10. Rozumie przekazy mimiczne.

11. Rozpoznaje wyrażenia dźwiękonaśladowcze.

12. Rozumie proste słowa, głównie o zabarwieniu emocjonalnym.

13. Potrafi bawić się z dorosłym (np. w: a kuku, sroczka, kosi-kosi).

12 MIESIĄC ŻYCIA

1. Próbuje samodzielnie chodzić.

2. Potrafi manipulować w sposób specyficzny, kontroluje wzrokiem czynności wykonywane przy użyciu narzędzi (kredki, ołówka, pisaka, łyżki, grzebienia).

3. Pociąga za sznurek, by przyciągnąć przedmiot.

4. Pokazuje obrazki w książce.

5. Rozumie polecenia poparte gestem.

6. Rozumie niektóre nazwy osób, przedmiotów i czynności.

7. Samodzielnie wypowiada kilka wyrazów (zbudowanych głównie z prymarnych sylab otwartych).

8. Sprawdza pole wspólnej uwagi i podążą za wzrokiem lub wskazaniem.

9. Inicjuje interakcje z wieloma osobami z otoczenia.

10. Zaczyna wykazywać początki dominacji stronnej – pierwsze sygnały dominacji ręki.

13 -16 MIESIĄC ŻYCIA

1. Samodzielnie chodzi.

2. Umie wykonać przysiad.

3. Podejmuje próby rysowania (bazgrania), nieporadnie posługuje się łyżką, pije z kubka – dalszy rozwój manipulacji specyficznej.

4. Buduje wieżę z 2 klocków.

5. Na polecenie wskazuje przedmioty na obrazkach.

6. Posługuje się nazwami osób, przedmiotów i kilku czynności (wyrazy amorficzne, najczęściej zbudowane z reduplikowanych sylab otwartych).

7. Kieruje uwagą innych.

17-20 MIESIĄC ŻYCIA

1. Wspina się.

2. Biega.

3. Podejmuje próby „grania” na instrumentach.

4. Wyraża zainteresowanie rówieśnikami.

5. Rzuca piłką.

6. Wchodzi o schodach (krokiem dostawnym).

7. Buduje wieżę z 4-5 klocków.

8. Powtarza sekwencję ruchów dorosłego.

9. Identyfikuje i różnicuje słowa i melodie piosenek.

10. Rozwija słownictwo (wypowiedzi w większości jednowyrazowe).

11. Rozumie proste zdania (polecenia i zakazy).

12. Reaguje negatywnie na rozstanie z matką/opiekunem.

13. Próbuje np. samodzielnie myć zęby.

24 MIESIĄC ŻYCIA

1. Próbuje samodzielnie się rozbierać.

2. Podskakuje.

3. Próbuje jeździć na trójkołowym rowerku.

4. Buduje wieżę z 6 klocków.

5. Odkręca pokrywki.

6. Buduje mostek z 3 klocków.

7. Umieszcza prawidłowo klocki w otworach z zróżnicowanym kształcie.

8. Umieszcza prawidłowo klocki w otworach o zróżnicowanej wielkości.

9. Dobiera części obrazka do całości.

10. Dobiera identyczne obrazki.

11. Dobiera pary zabawek.

12. Dobiera obrazek do przedmiotu.

13. Spełnia polecenia (połóż, przynieś, podaj).

14. Łączy wyrazy (pojawiają się wypowiedzi dwuwyrazowe i początki fleksji).

15. Zaczyna wchodzić w interakcje z rówieśnikami.

16. Zaczyna pojmować odrębność własnej osoby.

30 MIESIĄC ŻYCIA

1. Sprawnie chodzi i biega.

2. Posługuje się łyżką i kubkiem.

3. Układa figury w konturach.

4. Składa obrazki z połówek.

5. Klasyfikuje klocki według koloru.

6. Klasyfikuje klocki według wielkości.

7. Klasyfikuje klocki według kształtu.

8. Rysuje, po demonstracji, linię poziomą i pionową.

9. Powtarza melodie.

10. Słucha tekstu pisanego (krótki wierszyk).

11. Buduje zdania 2-3 elementowe, rozwija fleksję, zaczyna używać przyimków.

12. Podejmuje zabawy tematyczne.

36 MIESIĄC ŻYCIA

1. Pewnie trzyma przedmioty w czasie chodzenia.

2. Jeździ na trójkołowym rowerku.

3. Rzuca, kopie i próbuje łapać piłkę.

4. Samodzielnie wkłada i zdejmuje niektóre części garderoby.

5. Posługuje się widelcem.

6. Buduje wieżę z 8 elementów.

7. Samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne.

8. Klasyfikuje klocki według kształtu lub wielkości (bez względu na kolor).

9. Klasyfikuje przedmioty na obrazkach według kryterium użycia.

10. Naśladuje sekwencje.

11. Rysuje, po demonstracji, krzyżyk i koło.

12. Składa obrazek z trzech części.

13. Słucha tekstu pisanego (krótki tekst prozą).

14. Przyswaja społeczne reguły językowe.

15. Podejmuje zabawy tematyczne z rówieśnikami.

16. Wykazuje wyraźne oznaki kształtowania się dominacji stronnej (lateralizacji).